Falenderojmë Allahun për gjithçka që na jep, e falënderojmë me kënaqësi për gjithçka që ka destinuar për ne. Ne besojmë se nuk ka sukses përveç atyre që i besojnë Atij.
Dergojmë salavate mbi, të dashurin e Allahut Muhamedin, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, familjen e tij të nderuar, shokët fisnikë. Kërkojmë mëshirën dhe faljen e Allahut për të gjithë muslimanët deri në Ditën e Gjykimit.
Të dashur vëllezër,
Jemi në prag të një date të dhimbshme, më 10 nëntor do të bëhen njëqind vjet nga gjenocidi i tmerrshëm që ndodhi në vitin 1924 ndaj myslimanëve të Shahoviqit – Tomashevit të sotëm, në territorin e Komunës së Bijelo Poljes.
Ashtu si çdo njeri, çdo bir i Ademit, i cili deri në Ditën e Gjykimit ngre dorën kundër vëllait të tij – një njeriu tjetër, pjesa e krimit të tij i takon Kabilit, djalit të Ademit që vrau i pari, kështu çdo heshtje për krimin fiton një nga kuptimet e bashkëfajësisë. Hutben e sotme po ia kushtojmë pikërisht kësaj ngjarjeje.
Gjenocidi në Shahoviq ndodhi nën mbulesën e errësirës, në natën e 9 deri më 10 nëntor 1924. Ajo që e bën përjashtim është fakti se askush nuk është mbajtur përgjegjës për këtë krim të kryer në kohë paqeje. Duke qenë se kapacitetet mediatike dhe telekomunikuese në atë kohë nuk ishin zhvilluar sa duhet, zona e gjerë mori vesh vonë për këtë ngjarje dhe për shkak të hetimeve që nuk u kryen nuk u përcaktua asnjëherë numri i saktë i viktimave.
Na dhemb fakti se për shkak të ngjarjeve socio-politike dhe luftërave të shpeshta në këto zona, muslimanët duhej të heshtin për vuajtjet e tyre. Argumenti më i mirë për këtë pretendim është një tjetër e vërtetë e dhimbshme që thotë: Përveç faktit se numri dhe vendi i varrimit nuk dihen, namazi i xhenazes asnjëherë nuk iu fal muslimanëve të vdekur në këtë gjenocid!
Ne e dimë se namazi i xhenazes është farz kifaje, një obligim që një grup muslimanësh e kryen për t’i lehtësuar të tjerët që nuk janë në gjendje ta bëjnë këtë nga përgjegjësitë e tyre. Dhe nëse askush nuk e bën atë, atëherë përgjegjësia është e secilit individualisht. Për këtë arsye, bashkësia islame në Mal të Zi vendosi të organizojë faljen e xhenazeve për viktimat e masakrës dhe gjenocidit në Shahoviq, në mënyrë që të mos jetojmë me turpin që të vrarët e pafajshëm, për shkak të guximit të kohës dhe të emrit, nuk u bënë kurrë, qoftë edhe në formë të organizuar, me xhemat, të nderuar me detyrën e fundit që duhet t’i shpërblejë: Të lutet për varrimin e tyre. Prandaj sot në të gjitha xhamitë e Malit të Zi kjo hutbe tematike i kushtohet kujtimit të një krimi kaq të madh të kryer në kohë paqeje. Kjp hutbe është edhe një ftesë për të gjithë ata që kanë mundësi të marrin pjesë në varrimin për të shlyer borxhin e përbashkët ndaj dëshmorëve të Shahoviqit, por edhe për të krijuar kulturën e përkujtimit.
Jo pa arsye ky krim u krye nën mbulesën e errësirës, kriminelët shpresonin që errësira të mos kishte dëshmitarë dhe gjithçka të mbetej e fshehur. Pas nesh është epoka e fshirjes së gjurmëve të krimit dhe sot fshirja e gjurmëve të ekzistencës së dikurshme të myslimanëve në këtë zonë manifestohet në fshirjen arbitrare të emrave dhe toponimeve të trevës së Vranes.
Jo më kot u është urdhëruar bijve të Izraelit se “Ai që vret dikë që nuk ka vrarë askënd dhe që nuk ka shkaktuar trazira në tokë, është sikur të kishte vrarë gjithë njerëzimin, duke parë sot sa gjak bijtë e Izraelit derdhën në Gaza dhe Liban, në botën moderne kur nuk është bërë kurrë në demokraci dhe nuk ka qenë kurrë më e dobët.
Asnjëherë nuk është folur më shumë për të drejtat e njeriut dhe nuk janë shkelur kurrë në mënyrë kaq flagrante dhe pa kujdes nga bota.
Në besimin tonë fisnik Islam, shenjtëria e jetës përmendet në shumë vende. Pafajësia është e drejtë e çdo njeriu, pa dallim feje, ngjyre lëkure apo kombësie. Muhamedi, ﷺ hodhi themelet për shenjtërinë e jetës njerëzore në shumë raste.
Të zhduket e gjithë bota është një krim më i vogël në sytë e Allahut sesa vrasja e një besimtari në drejtësinë e Zotit”.
A mendojmë se sa botë u shkatërruan në Shahoviq, sa shpresa dhe dëshira u shkatërruan?
Muhamedi, alejhi selam, na përcolli një shembull të tmerrshëm të kërkimit të drejtësisë në Ditën e Gjykimit: Siç është shkruar në hadith, i pafajshmi që u vra do të varet në vrasësin e tij, do ta mbajë kokën me duar dhe do të thotë: “Zot, pyete këtë njeri pse më vrau mua”?
Gjenocidi në Shahoviq nuk mund të relativizohet me faktin se ka më shumë njerëz që e mohojnë se sa ata që e pranojnë. Në hadith thuhet: “Sikur banorët e qiejve dhe tokës të bashkoheshin në gjakun (përgjegjësinë për vrasjen) e një besimtari, Allahu do t’i hidhte të gjithë në zjarr.”
Hutbeja e sotme nuk është thirrje për hakmarrje me urrejtje apo Zoti na ruajt, kjo nuk është tipike për ne. Ky është zëri i viktimës, një thirrje për arsye të shëndoshë dhe një thirrje për të gjithë ne që të ndërtojmë një kulturë kujtimi për viktimat e pafajshme të gjeneratave tona të mëparshme.
Kjo është një thirrje për të gjithë që t’i përgjigjemi thirrjes së bashkësisë islame në Mal të Zi dhe të mblidhemi së bashku në radhët tona për të kryer varrimin e dëshmorëve të Shahoviqit dhe në këtë mënyrë t’i lirojmë përgjegjësitë e brezave që vijnë, sepse askush nuk e di se çfarë na pret në të nesërmën. Nëse nuk është koha pas njëqind vjetësh, le t’i bëjmë vetes pyetjen: A duhet të presim akoma dhe a do të vijë koha pas 150 apo 200 vjetësh?
Në fund ju njoftojmë se falja e namazit të xhenazeve për viktimat e gjenocidit në Shahoviq do të bëhet të shtunën, më 28 shtator 2024, në orën 17:00 para të gazulhanës së qytetit në Bijelo Polje dhe ju ftojmë edhe një herë që të merrni pjesë sa më shumë.
