Kus b. Saide, ishte i njohur për oratorë në kohën që jetonte. Ai i përket fisit ljad nga rrethit i Nexhranit. Në burime nuk ka shumë të dhëna për jetën e tij.
Në burime, shquhen karakteristikat e tij si më poshtë; si orator dhe poet i mirë, dhe se ai udhëtonte nepër shumë vende, për t’i këshilluar njerëzit duke përfshirë Irakun dhe Sirinë. Madje u miqësua me perandorin Bizante, dhe thuhet se ai ka biseduar dhe shkëmbyer njohuri për shkencën, arsyen, mirësjelljen, udhëzimin, pasurinë dhe pronën.
Përveç fjalës së tij të shkurtër dhe të përmbledhur me shprehjet mbresëlënëse dhe selektive për shkak të përdorimit të elokuencës, u bë proverbiale shprehja “më elokuent se Kusi”. Kjo bëri që ai të quhej dhe njihej si gjyqtar dhe arbitër i arabëve.
Kus b. Saide, ishte i vetmi arab që në kohën e injorances që besoi për ringjalljen pas vdekjes ai ishte i pari që besoi, vetëm në Allahun, i thirri arabët që të largohen nga idhujt dhe ta adhurojnë Allahun dhe i njoftoi se së shpejti do të vijë një Pejgamber.
Para shpalljes së Muhamedit (a.s.) Pejgamber
Kus b. Saide, u përmend i pari në mesin e njerzëve Hanif.
Për shkak se ka theksuar besimin në Teuhid,
Pejgamberi, e ka pëlqyer shumë fjalimin e tijë por nuk e mësoi përmendësh, por tregohet se atje ishte Ebu Bekri (r.a) që e përsëriti përmendësh fjalimin e Kus b.Saides.
Fjalimi i famshëm i Kus b. Saide :
“O njerëz, dëgjoni dhe mësoni; pasi të mësoni diçka, përdorni atë. E vërteta është se i gjalli vdes dhe i vdekuri zhduket.
Ajo që po vjen me siguri do të vijë një ditë. Ka shenja kudo në qiell dhe në tokë. Lajme në qiell, mësime ka në tokë. Nata e errët, yjet, qielli, toka e ndarë në luginat dhe detet e valëzuara…
Çka po më ndodh mua që gjithmonë i shoh njerëzit duke u larguar, dhe duke mos u kthyer më.
Turp për të shkujdesurit, kombet e së kaluarës dhe njerëzit e shekujve të kaluar!
O popull i ljadit! Ku janë baballarët dhe gjyshërit tuaj? Po të sëmurët dhe vizitorët e tyre?
Ku janë ata faraonët tiranë?
Ata që ndërtuan ndërtesa, i ngritën dhe i dekoruan?
Po pasuria dhe fëmijët?
Ku janë ata që shkojnë përtej kufijve, që grumbullojnë pasuri dhe bërtasin: ‘Unë jam zoti juaj më i madh’?
A nuk kishin ata më shumë pasuri dhe jetë më të gjatë se ju?…”
Pejgamberi (a.s.) e dëgjoi përsëri këtë fjalim dhe e miratoi atë dhe tha për Kusin: “Zoti e mëshiroftë Kusin, shpresoj që ai të ringjallet si një ummet i veçantë në Ditën e Gjykimit”.
