Muadh ibën Xhebel, të cilin Pejgamberi ynë a.s. e tregoi si personin që e dinte më së miri se çfarë është hallalli dhe çfarë është harami, ai ia kushtoi jetën Islamit. Ai konsiderohej dhe krahasohej nga shokët e tij me Ibrahimin a.s.,sepse ai u mësonte njerëzve gjëra të mira dhe kishte një besim të fortë. Në të njëjtën kohë, ai ishte një nga katër personat prej të cilëve Pejgamberi a.s. rekomandoi mësimin e Kur’anit. Pra, çfarë këshille i dha Pejgamberi ynë a.s., Muadh ibën Xhebelit?
Muadh ibën Xhebeli, i njohur për përkushtimin e tij ndaj Muhamed a.s. dhe dashurinë e tij për diturinë, lindi në Medine tetëmbëdhjetë apo njëzet vjet para hixhretit. Ai i përkiste degës Beni Udej të Hazrexhit, një nga fiset e rëndësishme të Arabisë. Flitet se shoqëruesi, i gjatë, me lëkurë të bardhë, me sy të mëdhenj dhe flokë kaçurrela.
Musab ibën Umejr, i cili u dërgua në Medine pas besës së parë të Akabesë për të shpjeguar fenë e vërtetë Islame, ai u nderua të përqafoi Islamin në moshën tetëmbëdhjetë vjeçare, falë Musab ibën Umejrit.
Në mes të 75 vetësh nga Medina, edhe ai mori pjesë në besën e dytë të Akabesë. Muadh ibën Xhebeli, i qëndroi besnik besës së dhënë në Akabe, dhe punoi aktivisht për përhapjen e Islamit.
Gjatë kthimit nga ekspedita e Tebukut, i Dërguari i Allahut a.s. dhe ndër ata që mirëpritën ushtrinë islame ishte edhe Muadh ibën Xhebeli, i cili nuk mundi të merrte pjesë në ekspeditë për shkak të një arsyetimi.
Të Pejgamberi a.s. erdhen njerezit që ti takonte, ai u shtrëngoi dorën muslimanëve një nga një, ai pranoi lëvdatat dhe urimet e tyre . Ndërkohë, i erdhi radha dhe ai ia dha dorën Muadhit, radiallahu anhu. Mirëpo, kur i pa duart e forta të sahabit, Pejgamberi ynë a.s. tha: “O Muadh, pse i ke duart e forta?”
Muadhi r.a. me fortësinë e duarve mendoi se e shqetësoi Pejgamberina.s.. Ai me siklet shpjegoi arsyen e gjendjes së tij: “O i Dërguari i Allahut! Po mundohem të fitoj jetesën e fëmijëve të mi dhe të siguroj ushqimin e tyre, kështu që duart e mia humbën butësinë e tyre dhe u bënë të ngurtësuara dhe të kallosuara kështu”.
Pas kësaj deklaratë, Pejgamberi e puthi në ball Muadh ibën Xhebelin (në një transmetim, duke mbajtur duart dhe pëllëmbët e tij) dhe tha: “Zjarri nuk do t’i prekë këto duar; në ahiret zjarri i xhehenemit nuk do t’i prekë.”
Muadh ibën Xhebeli, njihet si sahabi që e di më së miri çfarë është hallalli dhe çfarë është harami. Lidhur me këtë, Pejgamberi ynë a.s. ka thënë:
“Nga umeti im, Ebu Bekri r.a. është më i mëshirshmi ndaj umetit tim, Omeri r.a. është më i përpikshmi në respektimin e urdhrave të Allahut xh.sh., Osmani r.a. është më i turpëshmi, Muadh ibën Xhebelin r.a. është ai që e di më së miri çfarë është hallalli dhe harami, ai që lexon më së miri Kur’anin është Ubeji r.a. dhe Zejd bin Thabiti r.a. është ai që di më së miri drjetësin islame të mirasit.
Çdo ummet ka një të besuar dhe i besuari i këtij umeti është Ebu Ubejde b. Xherrahu r.a..
Muadh ibën Xhebeli, ishte një nga gjashtë sahabët që mësoi përmendësh të gjithë Kur’anin e Shenjtë në rininë e tij. Ai ishte gjithashtu një nga katër njerëzit nga të cilët Pejgamberi a.s. rekomandoi mësimin e Kur’anit nga ai.
Pejgamberi a.s. i tha: “Muadhk, është njeriu më i mirë!” Ai e komplimentonte dhe thoshte se do të ecë para dijetarëve në Ditën e Gjykimit.
Muadhi r.a., u mësonte njerëzve atë që ishte e hajrit dhe e mirë dhe kishte besim të fortë prandaj konsiderohej nga sahabët, dhe krahasohej si Ibrahimi a.s.. pasi flinte pak natën, ngrihej, lexonte Kur’an dhe falej. Ai ka transmetuar 157 hadithe nga Pejgamberi a.s..
Një natë, Muadh bin Xhebeli në lagjen e tij duke falur namazin e jacisë lexoi suren El-Bekare.
Një pjesë e xhematit, që merreshin me bujqësi ishin të lodhur, e për këtë arsye ata u ankuan te Pejgamberi a.s..
Pejgamberi a.s. më pas i tha: “A deshiron që të shkaktosh përçarje?” dhe kërkoi që ta fal namazin me sure më të shkurtra.
Në vitin e 9-të të Hixhretit , Pejgamberi ynë a.s., atë u dërgoi në Jemen si ambasador, oficer zekati dhe kadi.
Ibën Omeri e përshkruan dërgimin e Muadhit r.a. në Jemen si vijon:
Kur një delegacion nga Jemeni kërkoi një mësues, Pejgameri a.s. një ditë, pasi fali namazin e sabahut, u kthye nga ne dhe pyeti: “Cili prej jush, muhaxhirët dhe ensarët, do të shkojë në Jemen?” Ebu Bekri r.a. u ngrit dhe tha se donte të shkonte, por Pejgamberi nuk tha asgjë dhe përsëriti pyetjen e tij.
Këtë herë Omeri r.a. u ngrit në këmbë dhe tha se donte të shkonte, por Pejgamberi a.s. nuk e miratoi këtë.
Kur Pejgamberi a.s. bëri të njëjtën pyetje për të tretën herë. Kësaj radhe Muadhi u ngrit dhe tha: “ Unë do të shkoj o i Dërguar i Allahut”. Pejgamberi a.s., tha: “O Muadh! Kjo është detyra jote”.
Kur i Dërguari i Allahut u jepte shokëve të tij një detyrë lidhur me gjykimin, si për shembull kadive ( gjykatësve) , ai u bënte pyetje për të testuar aftësitë e tyre dhe në mënyrë që secili të dëgjonte dhe të mësonte përgjigjen e duhur. Ndërsa po e dërgonte Muadh ibën Xhebelin në Jemen, mes tyre u zhvillua biseda e mëposhtme:
Pejgamberi e pyeti sahabiun kështu: “Muadh, ndoshta nuk do të më shihni më pas këtij viti.
Ndoshta kur të ktheheni do të vini në xhaminë time dhe në varrin tim. Nëse të sillet një çështje, si do ta gjykosh?” Muadh bin Xhebeli tha: “Unë do të gjykoj me librin e Allahut.”
I Dërguari i Allahut pyeti përsëri :
“Po sikur të mos gjeni ndonjë burim në librin e Allahut?”. “Unë do gjykoj sipas Sunetit të të Dërguarit të Allahut.” u përgjigj ai.
Pejgamberi a.s., e pyeti përseri :
“Nëse nuk mund ta gjeni në librin e Allahut dhe në Sunetin e të Dërguarit të Allahut?”
Ai tha :“Unë bëj ixhtihad me mendimin tim”.
Më pas Pejgamberi a.s. e goditi me dorë gjoksin e Muadh bin Xhebelit dhe tha: “Falënderimi i takon Allahut, i cili e bëri të Dërguarin e Allahut të arrijë të ketë të dërguarin e tij.”
Ai iu lut për Muadh bin Xhebelin kështu: “Allahu të ruajtë nga fatkeqësitë dhe të këqijat e njerëzve dhe të xhinëve”. Sahabët treguan se ishin të denjë për detyrën e dhënë nga Pejgamberi ynë me përgjegjësin që dhanë.
Transmetohet nga Ibn Abbasi r.a., kur i Dërguari i Allahut a.s. dërgoi Muadhin në Jemen, i tha:
Muadhi r.a. thote: “Me dërgoi Pejgamberi sal-lall-Ilahu alejhi ve sel-lem. ne Jemen dhe më tha: “Ti do të shkosh tek populli që është posedues i Librit (ehlul kitab). Thirri ata që të dëshmojnë se nuk ka Zot tjeter përveç All-llahut dhe se unë jam i Dërguari i Tij, e nëse binden në këtë, atëherë mësoi ata se All-Ilahu i ka detyruar me pesë kohe të namazit për çdo ditë dhe natë. Nëse binden në këtë, atëhere mësoi ata se All-llahu i ka detyruar me zekat (lëmoshë), e cila merret prej të pasurve të tyre dhe u jepet të varfërve. Nëse binden në këtë, atëherë ruaju vlerës se pasurise se tyre, si dhe ruaju mallkimit të të shtypurit, sepse ne mes të të shtypurit dhe All-llahut nuk ka perde.”
Muadh ibën Xhebeli r.a., e pyeti të Dërguarin : “O i Dërguari i Allahut, a mund të më këshillosh diçka?”
I Dërguari i Allahut a.s ka thënë: “Kini frikë Allahun në çdo situatë dhe kudo që të jeni!”
Muadhi r.a. e pyeti: “O i Dërguari i Allahut! Më jep edhe një këshillë”.
Kësaj radhe, i Dërguari i Allahut tha: “Rriteni të mirën dhe mirësinë menjëherë pas mëkatit që ta shkatërrojë atë!”.
Muadhi r.a. i përsëriti dëshirën e tij.: “O i Dërguari i Allahut! Më jep më shumë këshilla.”
Pejgamberi ynë e ka këshilluar duke i thënë: “Trajtoni njerëzit me moral të mirë”.
I Dërguari i Allahut, gjatë dërgimit të Muadhit dhe Ebu Musa el-Esharijut të cilin e dërgoi me atë, këshilla e tij e fundit,ishte si vijon:
“Të lehtësoni, mos të vështirësoni!
Jepni lajme të mira, mos i bëni njerëzit të urrejnë! Merreni vesh me njëri-tjetrin, kaloni mirë sëbashku dhe mos hyni në mosmarrëveshje!”
Nuk është e sigurt se sa herë Muadh r.a., i cili u dërgua për të përmbushur detyrën e tij, në Jemen kishte vajtur e ardhur.
Sipas asaj që është transmetuar nga Osman ibën Afani, i Dërguari i Allahut, pasi e dërgoi në Jemen, pasi ai u kthye në Medine, mbante një unazë prej argjendi me mbishkrimin Muhamedur-Resulullah.
I Dërguari i Allahut a.s e pyeti Muadhin: “Çfarë është kjo unazë?” Ai, i tha: “O i Dërguari i Allahut, unë u shkruaja letra njerëzve dhe i vulosja me këtë unazë”. I Dërguari i Allahut , pyeti :
“Çfarë është gdhendur në unazë?”
Muadhi r.a. u përgjigj: “Muhammedur’r-Resulullah është gdhendur”. Më pas, i Dërguari i Allahut a.s. tha: “Unë e miratoj çdo punë të Muadhit, deri sa të jetë e vlefshme unaza e tij.”
Pastaj ia mori unazën dhe e përdori si vulë.
Muadh ibën Xhebeli, Allahu qofte i kënaqur prej tij, tregon: thash o i Dërguar i Allahut, më trego një punë që me fut në Xhenet dhe më largon nga zjarri! Ai tha: ke pyetur për nje punë të madhe, mirëpo ajo është e lehtë për atë që Allahu ia ka lehtësuar: të adhurosh Allahun, të mos i bësh shirk Atij, te falësh namazin, te japësh zekatin, të agjërosh Ramazanin dhe të kryesh haxhin. Pastaj tha: dëshiron të të udhëzoj kah dyert e së mirës: agjerimi është mburoje, lemosha shuan gabimin ashtu siç shuan uji zjarrin dhe namazi i njeriut në thellësine e natës, pastaj lexoi: “I heqin trupat e tyre prej dyshekëve, duke e lutur Zotin e tyre nga frika dhe nga shpresa dhe nga ajo që Ne ua kemi dhënë (pasuria) atyre, ata japin Pra, për ata që kanë vepruar, nuk di askush për atë kënaqësi (të zemrës e shpirtit) që u është caktuar atyre si shpërblim.” (Sexhde: 16-17)
Nga Muadhi r.a. transmetohet se i Dërguari i All-llahut e ka marrë për dore dhe i ka thënë: “O Muadh, për All-llahun, unë të dua.” Pastaj ka thënë: “O Muadh, unë të porosis që assesi në fund të namazit mos të lëshë pa thënë: “All-llahumme einni ala dhikrike ve shukrike ve husni ibadetike.” (All-llahu im! Më forco dhe më bën të fortë në dhikrin (përmendjen) Tënd, në falënderimin Tënd dhe në bukurinë e ibadetit Tënd.”
